Bệnh tiểu đường tuýp 1 là một thể bệnh nặng. Bệnh thường xuất hiện ở lứa tuổi trẻ dưới 40 tuổi, nguyên nhân là do tế bào beta của tiểu đảo Langerhans bị tổn thương gây nên tình trạng thiếu insulin tuyệt đối. Khác với tiểu đường tuýp 2, những dấu hiệu bệnh tiểu đường tuýp 1 khá rõ ràng. Vậy biểu hiện nhận biết tiểu đường tuýp 1 là gì, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé.
Bệnh tiểu đường tuýp 1
Theo Hội đái tháo đường Hoa Kỳ 2004 (ADA): ”Đái tháo đường (bệnh tiểu đường) là một nhóm các bệnh lý chuyển hóa đặc trưng bởi tăng glucose máu do khiếm khuyết tiết insulin, khiếm khuyết hoạt động insulin, hoặc cả hai. Tăng glucose máu mạn tính trong đái tháo đường sẽ gây tổn thương, rối loạn chức năng hay suy nhiều cơ quan, đặc biệt là mắt, thận, thần kinh, tim và mạch máu”.
Bệnh tiểu đường thường được chia làm 4 loại chính, trong đó tiểu đường tuýp 1 chiếm khoảng 10% số bệnh nhân mắc tiểu đường.
Bệnh tiểu đường tuýp 1 được hình thành chủ yếu do 3 yếu tố chính: di truyền, môi trường, miễn dịch.
Yếu tố di truyền:
Bệnh tiểu đường tuýp 1 có liên quan đến sự gia tăng của kháng nguyên HLA, tùy vào chủng tộc mà các kháng nguyên HLA chiếm ưu thế, HLA B8, B14, 15, B18, Cw3, Cr3, CR4 gặp ở bệnh nhân tiểu đường thuộc chủng tộc da trắng. Trong khi đó HLA DR3, DR4 liên quan đến bệnh tiểu đường tuýp 1 ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latinh. Vậy nên, ở Việt Nam những bệnh nhân có kháng nguyên HLA thể DR3, DR4 có nguy cơ cao bị bệnh tiểu đường tuýp 1.
Yếu tố môi trường:
Những yếu tố môi trường gây tổn thương chức năng tế bào đảo tụy bao gồm virus (quai bị, rubella), những tác nhân hóa học, và các tác nhân hủy hoại tế bào khác như hydrogen cyanide từ bột sắn bị hỏng, lên men hay từ củ sắn do không chế biến để loại bỏ độc tố trước khi sử dụng. Tất cả những yếu tố này gây nên sự nhiễm trùng, nhiễm độc làm tổn thương tụy, dẫn tới hệ thống miễn dịch tấn công và phá hủy tế bào beta tụy, từ đó gây nên bệnh tiểu đường tuýp 1.
Yếu tố miễn dịch
Yếu tố miễn dịch thể dịch
Ở bệnh nhân được chẩn đoán bị tiểu đường tuýp 1, kháng thể lưu hành chống lại những tế bào đảo tụy chiếm đến 60-90%. Cũng có nghiên cứu cho rằng, kháng thể kháng tế bào tiểu đảo (ICA) được phát hiện trong 5 tuần sau khi khởi phát bệnh xuất hiện ở 80-90% bệnh nhân tiểu đường tuýp 1. Ngoài ra, hơn 60% kháng thể kháng insulin được tìm thấy trước khi điều trị insulin. Bên cạnh đó, phần lớn các kháng thể của tế bào đảo tụy trực tiếp chống lại GAD hay GADA – một loại men định vị trong tế bào beta tụy. Lúc này, các yếu tố miễn dịch ngăn cản quá trình hình thành insulin và dần phá hủy tế bào beta tụy.
Yếu tố miễn dịch tế bào
Theo những nghiên cứu gần đây cho thấy bệnh lý miễn dịch của đảo tụy bắt đầu nhiều năm trước khi chẩn đoán lâm sàng, tiến trình này xảy ra chậm và vẫn tiếp tục. Vậy nên, các yếu tố ngoài liệu pháp miễn dịch có ảnh hưởng đến diễn biến tự nhiên của suy tế bào beta tụy trong bệnh tiểu đường tuýp 1.
Dấu hiệu bệnh tiểu đường tuýp 1
Ngoài những yếu tố trên, bệnh tiểu đường tuýp 1 có những dấu hiệu bệnh khá rõ ràng:
Dấu hiệu mờ mắt:
Khi thay đổi chế độ sinh hoạt hay thuốc điều trị, bệnh nhân tiểu đường có thể mờ mắt trong vài ngày hoặc vài tuần. Khi glucose trong máu tăng cao, thủy tinh thể của nhãn cầu hấp thu glucose và nước, do đó phồng lên và làm cho mắt bạn không thể điều chỉnh độ hội tụ chính xác dẫn đến mờ mắt. Loại mờ mắt này là bình thường và sẽ biến mất khi đường huyết ổn định.
Tuy nhiên, nếu lượng glucose trong máu cao trong thời gian dài sẽ dẫn đến tổn thương các mạch máu nhỏ ở mắt, gây nên các biến chứng nguy hiểm về mắt.
Đi tiểu thường xuyên
Do lượng đường trong máu cao, dẫn đến tăng độ thẩm thấu của máu. Điều này khiến thận phải làm việc quá tải, nó trở nên yếu hơn và cuối cùng là hoạt động không hiệu quả, dẫn tới bệnh nhân muốn đi tiểu nhiều lần.
Bệnh nhân tiểu đường uống quá nhiều nước nhằm loại đường ra khỏi máu cũng là nguyên nhân dẫn đến đi tiểu thường xuyên.
Bệnh nhân cảm thấy khát nước và đói thường xuyên
Do không thể dung nạp glucose vào trong tế bào vì thiếu insulin. Lúc này, tế bào không có glucose để tạo ra năng lượng khiến cho cơ thể mệt mỏi và luôn trong tình trạng đói.
Mặt khác, bệnh nhân tiểu đường hay đi tiểu nhiều dẫn đến tình trạng khát nước.
Sụt cân nhanh chóng không rõ nguyên nhân
Đây là dấu hiệu thường gặp ở bệnh tiểu đường tuýp 1. Glucose không thể vào trong tế bào để tạo năng lượng cho cơ thể, lúc này mỡ trên cơ thể sẽ chuyển hóa thành năng lượng. Như vậy, sau một thời gian ngắn người bệnh sẽ bị sụt cân nhanh chóng.
Ngoài những dấu hiệu trên, bệnh tiểu đường tuýp 1 còn có các dấu hiệu như bị nhiễm trùng thường xuyên, cảm giác tê ở tay hoặc chân. Nếu không được kiểm soát tốt, bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 dễ rơi vào hôn mê nhiễm toan ceton. Bạn có thể gặp các dấu hiệu khác không được đề cập, nếu bạn có thắc mắc về những dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nhé.
Xem thêm:Sự khác nhau giữa đái tháo đường type 1 và type 2 (tritieuduong.com.vn)
