Hiện nay, số ca mắc biến chứng của đái tháo đường đang không ngừng tăng lên, trở thành gánh nặng cho các quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Trong đó, biến chứng của đái tháo đường trên mắt gây hậu quả nặng nề, suy giảm thị lực nhanh chóng, có thể mất thị lực hoàn toàn. Vì vậy, việc tìm hiểu về biến chứng của đái tháo đường trên mắt và biện pháp phòng tránh là điều cần thiết.
Tình trạng chung về biến chứng của đái tháo đường trên mắt
Đái tháo đường là một trong những bệnh lý rối loạn chuyển hóa do sự thiếu hụt hay việc sử dụng insulin không hiệu quả. Điều này khiến cho lượng đường huyết của cơ thể tăng cao. Vậy việc tăng đường huyết trong lòng mạch này đã gây tổn thương trên mắt như thế nào?
Nguyên nhân dẫn đến biến chứng của đái tháo đường trên mắt
Võng mạc là bộ phận tiếp nhận hình ảnh và truyền tín hiệu đến não bộ, giúp chúng ta có thể nhìn thấy mọi vật xung quanh. Để đảm bảo chức năng đó, võng mạc cần được cấp máu liên tục qua mạng lưới mạch máu nhỏ. Nhưng việc tăng đường huyết quá mức trong thời gian dài gây tổn thương các mạch máu do vỡ, bị căng phồng, rò rỉ dịch, tăng áp lực lên nhãn mắt,… Sau một thời gian ngắn gây giảm thị lực, thường xuyên đau mỏi, nếu không kịp thời điều trị dẫn đến mù lòa.
Những dấu hiệu nhận biết biến chứng của đái tháo đường trên mắt
Dưới đây là những dấu hiệu dễ nhận biết do biến chứng của đái tháo đường trên mắt gây ra.
- Thời gian đầu xuất hiện các đốm đen, những lỗ hổng trong tầm nhìn. Sau đó thị lực dần kém đi do điểm vàng bị sưng làm cho hình ảnh lượn sóng, kém chính xác, mất màu rồi mờ hẳn đi.
- Khi các dây thần kinh thị giác bị tổn thương nghiêm trọng thì nhãn áp tăng lên gây đỏ, đau, mắc ói. Một số trường hợp bị đục thủy tinh thể, giảm tầm nhìn và hình ảnh nhạt dần như có sương mù che phủ.
- Một số biểu hiện khác: nhìn méo hình, ám điểm trung tâm, ruồi bay, rối loạn màu sắc.
Biến chứng của đái tháo đường trên mắt có nguy hiểm không?
Các biến chứng của đái tháo đường trên mắt nguy hiểm nhưng đa phần có khả năng phục hồi nếu được phát hiện và điều trị sớm.
Bệnh võng mạc – biến chứng của đái tháo đường trên mắt điển hình
Bệnh võng mạc đái tháo đường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thị lực, mù lòa. Đường huyết tăng cao gây tổn thương các mạch máu theo hai giai đoạn chính:
- Giai đoạn 1 – bệnh võng mạc chưa tăng sinh: phía sau võng mạc bắt đầu xuất hiện khối phồng nhỏ ở mạch máu làm cho mắt rò rỉ dịch, có thể bị chảy máu nhưng chưa gây ảnh hưởng đến thị lực. Giai đoạn này triệu chứng không rõ rệt, chỉ được phát hiện khi qua thăm khám.
- Giai đoạn 2 – bệnh võng mạc tăng sinh: các mô sẹo và mạch máu mới được hình thành để bù đắp sự tổn thương của mạch máu cũ do sự ảnh hưởng của đường huyết tăng. Nhưng mạch máu mới sinh ra lúc này yếu, dễ tổn thương, chảy máu sẽ có thể gây mất thị lực vĩnh viễn. Giai đoạn này xuất hiện các dấu hiệu rõ rệt hơn như thị lực giảm hay mất thị lực đột ngột. Bệnh nhân có thể nhìn thấy hiện tượng “ruồi muỗi bay” gây khó chịu. Mắt bị đau nhức, đỏ và khó nhìn trong bóng tối.
Đục thủy tinh thể
Do hàm lượng sorbitol dư thừa (đây là một loại đường được hình thành từ glucose) tạo ra cặn trên thủy tinh thể. Tình trạng đó gọi là đục thủy tinh thể gây suy giảm thị lực.
Khi bị đục thủy tinh thể sẽ xuất hiện các triệu chứng khác bao gồm: màu sắc nhạt dần, tầm nhìn bị che khuất hoặc mờ, mắt nhạy cảm với ánh sáng, chói mắt.
Tuy diễn biến nhanh nhưng người bệnh mắc đái tháo đường bị đục thủy tinh thể vẫn có khả năng khôi phục thị lực bằng cách phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo. Nhưng để phẫu thuật bệnh nhân phải có chỉ số đường huyết >= 9 nhằm đảm bảo cho an toàn và hiệu quả sau phẫu thuật.
Các biến chứng của đái tháo đường trên mắt khác
Sự gia tăng đường huyết cũng gây nên một loạt vấn đề khác ở mắt như:
- Tăng nhãn áp là một trong những rối loạn võng mạc, mắt bị mờ đi. Khi mắc đái tháo đường, khả năng bị tăng nhãn áp cao hơn so với người bình thường là 40%. Đường huyết tăng cũng làm cho áp lực trong mắt tăng chèn ép các mạch máu gây tổn thương thần kinh thị giác khiến cho thị lực giảm dần.
- Tăng nhãn áp tân mạch là căn bệnh mãn tính, không có khả năng điều trị hoàn toàn. Biến chứng này có thể ngăn chặn bằng cách dùng thuốc hoặc dùng thủ thuật laser, nếu không có tác dụng sẽ phải phẫu thuật cắt bẻ củng mạc hay đặt van Express để giảm nhãn áp.
- Phù hoàng điểm: Do mạch máu vùng võng mạc bị tổn thương gây rò rỉ dịch, làm suy giảm thị lực trung tâm. Khả năng nhìn của người bệnh sẽ mờ đi, nhìn đục, khó phân biệt màu sắc và mất thị lực thành từng mảng.
Biện pháp phòng tránh biến chứng của đái tháo đường trên mắt
Để phòng tránh cũng như hạn chế các biến chứng của đái tháo đường trên mắt, người bệnh nên quan tâm , chăm sóc tốt sức khỏe của bản thân.
+ Thường xuyên thăm khám định kỳ 3-6 tháng/lần để phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh và điều trị kịp thời.
+ Kiểm soát tốt chỉ số đường huyết nằm trong khoảng 70 mg/dL – 130 mg/dL trước bữa ăn và dưới 180 mg/dL trong 1 – 2 giờ ngay sau bữa ăn. Kiểm soát chỉ số huyết áp và cholesterol máu.
+ Xây dựng cho bản thân lối sống lành mạnh, phù hợp với bệnh lý và sức khỏe cơ thể:
- Chế độ dinh dưỡng phù hợp, không nên hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia.
- Kết hợp với vận động và tập thể dục đều đặn, phù hợp với tình trạng sức khỏe.
Bệnh đái tháo đường không chỉ là vấn đề của riêng cá nhân nào mà là đã trở thành vấn đề chung của toàn xã hội. Mỗi chúng ta cần hiểu hơn về bệnh lý đái tháo đường cũng như các biến chứng của nó để bảo vệ sức khỏe của bản thân cũng như mọi người xung quanh.
Truy cập để biết thêm nhiều thông tin về bệnh đái tháo đường hơn nhé!
