Vận động là một trong những yếu tố quan trọng để kiểm soát bệnh tiểu đường và ngăn ngừa các biến chứng. Tuy nhiên, không phải mọi loại vận động đều phù hợp với người bệnh. Bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn những nguyên tắc vận động cho người tiểu đường để cải thiện sức khỏe.
Bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường là một căn bệnh mãn tính, gây ra do sự rối loạn chức năng của insulin – một loại hormone có tác dụng điều hòa lượng glucose trong máu.
Khi bị tiểu đường, lượng glucose trong máu của người bệnh thường cao hơn bình thường, gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Để kiểm soát bệnh tiểu đường, người bệnh cần tuân thủ điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, ăn uống khoa học và vận động thường xuyên.
Vận động là một trong những yếu tố quan trọng để giúp cơ thể tăng sử dụng glucose, giảm cân, cải thiện chức năng tim mạch và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Tuy nhiên, không phải mọi loại vận động đều phù hợp với người bệnh tiểu đường.
Người bệnh cần lựa chọn hình thức, thời gian, lượng và cách thức vận động sao cho phù hợp với tình trạng sức khỏe, nhu cầu và khả năng của mình.
Dưới đây là những nguyên tắc vận động cho người tiểu đường để cải thiện sức khỏe.
4 nguyên tắc vận động cho người tiểu đường để cải thiện sức khỏe
Lựa chọn hình thức vận động trao đổi oxy
Vận động có thể được chia thành hai loại: vận động trao đổi oxy và vận động không trao đổi oxy.
Đối với người bệnh tiểu đường, mục tiêu của vận động là giúp cơ thể giảm lượng glucose trong máu và tăng cường sức khỏe.
Do đó, người bệnh nên lựa chọn các bài tập có tính chất trao đổi oxy, từ đó đạt hiệu quả tích cực đối với các cơ quan trong cơ thể.
Một số loại hình vận động trao đổi oxy phù hợp cho người bệnh tiểu đường là:
Đi bộ
Đây là một loại vận động đơn giản và dễ thực hiện, có thể giúp người bệnh tiêu hao năng lượng, giảm cân và cải thiện chức năng tim mạch.
Người bệnh nên đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày trong tuần, với tốc độ vừa phải và thích hợp với thể trạng của mình.
Bài tập thái cực quyền
Đây là một loại vận động có nguồn gốc từ Trung Quốc, bao gồm các động tác uốn dẻo, chậm rãi và nhịp nhàng.
Bài tập thái cực quyền có thể giúp người bệnh cải thiện sự cân bằng, linh hoạt và sức bền của cơ thể.
Tập gym
Đây là một loại vận động có thể giúp người bệnh tiêu hao năng lượng nhanh nhất, tăng cường sức mạnh và khối lượng cơ bắp.
Người bệnh nên tập gym từ 3 đến 5 lần trong tuần, mỗi lần từ 30 đến 60 phút, kết hợp với các bài tập cardio như chạy bộ, đạp xe, nhảy dây…
Nhảy múa và khiêu vũ
Đây là những loại vận động có tính giải trí cao, có thể giúp người bệnh vui vẻ, thoải mái và hào hứng trong quá trình luyện tập.
Người bệnh nên nhảy múa và khiêu vũ ít nhất 30 phút mỗi ngày, 3 lần trong tuần, với cường độ vừa phải và thích hợp với thể trạng của mình.
Yoga
Đây là một loại vận động có nguồn gốc từ Ấn Độ, bao gồm các động tác uốn dẻo, thở sâu và thiền định. Yoga có thể giúp người bệnh cải thiện sự linh hoạt, cân bằng và sức bền của cơ thể.
Bơi lội
Bơi lội là một loại vận động rất tốt cho người bệnh tiểu đường bị biến chứng xương khớp, vì nó giúp giảm áp lực lên các khớp và giảm đau nhức.
Người bệnh nên bơi lội từ 30 đến 60 phút mỗi ngày, 3 lần trong tuần, với cường độ vừa phải và thích hợp với thể trạng của mình.
Đạp xe
Đây là một loại vận động có thể giúp người bệnh tiêu hao nhiều calo, tăng cường sức khỏe tim mạch và cơ bắp chân.
Người bệnh nên đạp xe từ 30 đến 60 phút mỗi ngày, 3 lần trong tuần, với tốc độ và địa hình phù hợp với thể trạng của mình.
Lựa chọn thời gian vận động hợp lý
Thời gian vận động cũng ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm soát đường huyết của người bệnh.
Thông thường, khoảng thời gian 2 tiếng sau khi ăn cơm là lúc đường huyết trong cơ thể người bệnh đạt mức cao nhất, sau đó mới bắt đầu có hiện tượng giảm dần dần.
Do đó, người bệnh có thể chọn thời gian khoảng 1 tiếng sau bữa ăn để tiến hành vận động. Khi đó, hoạt động thể chất có thể giúp cơ thể tiêu hao năng lượng nhanh hơn, từ đó giảm được lượng glucose trong máu.
Tuy nhiên, người bệnh cần chú ý không nên vận động khi bụng đói hoặc xa bữa ăn quá lâu.
Vì lúc này, lượng glucose đã hoàn toàn tiêu hao, nếu vận động sẽ dễ khiến đường huyết tụt quá thấp, gây ra tình trạng hạ đường huyết.
Ngược lại, người bệnh cũng không nên vận động ngay sau khi ăn, vì lúc này, dạ dày đang tiêu hóa thức ăn, nếu vận động sẽ gây ra khó tiêu, đầy hơi, ợ nóng.
Lựa chọn lượng vận động phù hợp
Lượng vận động là một yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho người bệnh.
Lượng vận động phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại hình vận động, cường độ, thời gian và tần suất. Người bệnh cần lựa chọn lượng vận động phù hợp với nhu cầu và khả năng của mình, không nên quá ít hoặc quá nhiều.
Người bệnh có thể chia nhỏ thời gian vận động thành nhiều đoạn 10 phút hoặc dài hơn, tùy thuộc vào thể trạng và mục tiêu của mình.
Người bệnh cũng nên tăng dần lượng vận động theo thời gian, để cơ thể có thể thích nghi và phát triển. Người bệnh cũng nên theo dõi đường huyết trước và sau khi vận động, để điều chỉnh lượng vận động cho phù hợp.
Lựa chọn cách thức vận động an toàn
Cách thức vận động là một yếu tố quan trọng để ngăn ngừa các chấn thương hoặc biến chứng khi vận động. Người bệnh cần tuân thủ các nguyên tắc sau khi vận động:
Khám sức khỏe trước khi bắt đầu chương trình vận động, để xác định tình trạng sức khỏe và khả năng của mình.
Chọn trang phục và giày dép thoải mái, phù hợp với loại hình vận động và điều kiện thời tiết.
Làm nóng cơ thể trước khi vận động, bằng cách làm các động tác khởi động nhẹ nhàng từ 5 đến 10 phút.
Làm lạnh cơ thể sau khi vận động, bằng cách làm các động tác duỗi cơ từ 5 đến 10 phút.
Uống nước trước, trong và sau khi vận động, để bù lại lượng nước mất đi qua mồ hôi và duy trì sự cân bằng điện giải của cơ thể.
Ngừng vận động ngay nếu có các dấu hiệu bất thường như khó thở, đau ngực, chóng mặt, hoa mắt, đổ mồ hôi lạnh, run rẩy, đói, mệt mỏi, khát nước… và kiểm tra đường huyết để xem có bị hạ hay tăng đường huyết không.
Mang theo các dụng cụ cần thiết khi vận động, như máy đo đường huyết, thuốc tiêm insulin (nếu có), kẹo hoặc nước ngọt (để phòng hạ đường huyết), điện thoại di động (để liên lạc khi cần thiết)…
Chăm sóc bàn chân sau khi vận động, bằng cách rửa sạch và lau khô bàn chân, kiểm tra xem có vết trầy xước, loét, viêm nhiễm hay không. Nếu có vấn đề gì với bàn chân, nên đi khám bác sĩ ngay.
Vận động là một phương pháp điều trị hiệu quả và an toàn cho người bệnh tiểu đường. Đó là lựa chọn hình thức, thời gian, lượng và cách thức vận động phù hợp với tình trạng sức khỏe, nhu cầu và khả năng của mình. Ngoài ra, người bệnh cũng cần kết hợp với việc ăn uống khoa học và điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả.
Xem thêm:
